Allar okkar áherslur miða að því að skapa samfélaginu, viðskiptavinum og eigendum okkar virði með tryggu afhendingaröryggi, hagkvæmum rekstri flutningskerfisins og hámörkun nýtingar á raforku. 

Við flytjum rafmagn frá virkjun að borgar- eða bæjarmörkum með raflínum en til að setja rafmagn inn á kerfið eða taka það út af kerfinu eru notuð svokölluð tengivirki. 

Burðarvirki raflínanna eru ýmist úr timbri eða stáli og með eða án sérstakra undirstaðna. Spennuval ræður mestu um hæð mastra í háspennulínu. Af því helgast einnig að möstur í 220 kV línum eru nær undantekningarlaust byggð úr stáli og eru á steyptum undirstöðum. 

Hærri spenna - meiri hæð

Gerð er sérstök krafa um fjarlægð leiðara, rafmagnsvíra, frá jörðu. Fjarlægð eykst eftir því sem spennan er hærri. Í raun er það andrúmsloftið sem einangrar rafmagnið frá jörðu en sérstakir einangrarar, ýmist úr gleri eða postulíni, einangra leiðara frá burðarvirki. 

Auk burðarvirkislínu og -leiðara, rafmagnsvíra, eru mikilvægustu þættir háspennulínunnar einangraraskálar og tengi- og stagbúnaður. Þá eru margar háspennulínur með sérstökum jarðvír efst í mastri til að taka við eldingum og verja endabúnað í tengivirki með því að leiða eldingarnar um burðarvirki til jarðar. Á síðari árum hefur verið lögð mikil áhersla á að háspennulínur falli sem best að landinu sem þær liggja um og eigum við mikið og gott samtal við samfélagið, hagsmunaaðila, þegar kemur að því að velja línuleiðina.

Tengivirki  

Tengivirki er mannvirki og búnaður sem notaður er til að setja rafmagn inn á flutningskerfið eða til að taka rafmagn út af kerfinu. Helsti búnaður tengivirkja eru aflspennar, aflrofar, skilrofar, jarðblöð, mælaspennar, varnarbúnaður, launaflsbúnaður og hjálparbúnaður. 

Í flutningskerfinu eru nú 83 tengivirki og 92 afhendingastaðir, þar af eru 20 aflstöðvar, 10 afhendingarstaðir til stórnotenda og 62 til dreifiveitna.

Undanfarin ár höfum við verið að vinna í snjallvæðingu á tengivirkjunum okkar.

Línur og strengir

Raforkunotkun hér á landi hefur vaxið ört síðustu áratugi. Framleiðslueiningum hefur því fjölgað og raforkuflutningur aukist, bæði í flutningskerfi og dreifikerfum. 

Til að anna aukinni eftirspurn þarf að styrkja kerfið og er það meðal annars gert með því að endurbyggja eldri línur eða reisa nýjar.

Raflínur á Íslandi eru að langstærstum hluta loftlínur en með flutningslínum er átt við línur sem eru reknar á 66 kV eða hærri spennu. Jarðstrengir hafa verið lagðir á styttri köflum þar sem sérstakar aðstæður eru fyrir hendi. Innan þéttbýlissvæða er lögð áhersla á að leggja allar lagnir í jörð. Rekstrarspenna slíkra strengja hefur farið hækkandi undanfarna áratugi í takt við meiri flutningsþörf og tæknilegar framfarir í framleiðslu strengja. Þær hafa einnig gert lagnir strengja með háa spennu hagkvæmari en áður. 

Ákvörðun um val á flutningsleið grundvallast á að vega og meta saman nokkra meginþætti. Einn þeirra er umhverfi sem felur í sér mat á því hve mikil áhrif framkvæmdin kemur til með að hafa á umhverfi sitt. Þá þarf að tryggja að framkvæmdin uppfylli kröfur um öryggi á afhendingu rafmagns til samfélagsins, hvort sem er til almennings og heimila eða atvinnulífs. Að lokum þarf að horfa til efnahagslegra þátta sem byggja á kostnaði eða ávinningi framkvæmdarinnar.

Stefna stjórnvalda um lagningu raflína

Í þingsályktun nr. 11/44 er sett fram stefna stjórnvalda um lagningu raflína. Þar eru sett fram viðmið um hvenær skuli skoða jarðstreng sem valkost. Meginreglan er sú að nota loftlínur í meginflutningskerfinu nema annað sé talið hagkvæmara eða æskilegra meðal annars út frá tæknilegum atriðum, umhverfis- eða öryggissjónarmiðum á grundvelli viðmiða sem réttlæta að dýrari kostur sé valinn. Með vísun í niðurstöður mats á umhverfisáhrifum telur Landsnet að umhverfissjónarmið gefi ekki tilefni til þess að vikið sé frá þessari meginreglu stjórnvalda, sér í lagi þar sem kostnaður við loftlínu er mun lægri en við jarðstreng.

Háspennulínur  

Við hjá Landsneti eigum og rekum háspennulínur á 220 kV, 132 kV, 66 kV og 33 kV. Háspennulínur/strengir Landsnets voru samtals 3354 km að lengd í árslok 2022.

220 kV háspennulínur og jarðstrengir 

132 kV háspennulínur og jarðstrengir 

66 kV háspennulínur og jarðstrengir 

33 kV háspennulínur og jarðstrengir 

**   Hluti lína og hluti jarðstrengur

***  Jarðstrengur

**** Sæstrengur

Tengivirki Landsnets í árslok 2022

Tafla 9: Tengivirki Landsnets í lok árs 2021